Sanatın temel öğeleri, sanatı meydana getiren temel öğelerdir. Bunlar her sanat disiplininde ortak olarak kullanılan unsurlardır. Sanatın temel öğeleri, bir sanat eserinin bütününü oluşturan yapıtaşlarıdır. Altı adet temel sanat öğesi vardır:
ÇİZGİ
Çizgi, sanatın en temel ve en eski öğelerinden biridir. Basitçe söylemek gerekirse bir noktanın hareket etmesiyle oluşan izdir. Görsel sanatlarda şekilleri, formları, sınırları belirlemek, hareket ve yön duygusu yaratmak için kullanılır.
Çizgi Türleri
çapraz, yatay, düz,
kalın, pürüzsüz, tırtıklı,
dalgalı, ince, bulanık, dikey, keskin
ŞEKİL
Çizgi veya renk gibi diğer sanat unsurlarıyla tanımlanan kapalı bir alandır. İki boyutlu, sınırlı bir dış hat ile tanımlanan görsel unsurdur. Çizgilerle ya da renk geçişleriyle oluşturulabilir.
Şekil Türleri
İki tür şekil vardır:
1. Geometrik Şekiller
İnsan eliyle tasarlanan, ölçülebilen, düzenli şekillerdir.
Üçgen, kare, daire, vb.
2. Organik Şekiller
Doğadaki düzensiz formlardır.
bulutlar, su damlası, yaprak şekilleri, vb.
RENK
Işığın nesnelerden yansıyarak gözümüzde oluşturduğu görsel algı.
Ana Renkler (Birincil Renkler):
Kırmızı, Mavi, Sarı
Bu renkler başka renklerden elde edilemez.
Ara Renkler (İkincil Renkler):
Ana renklerin karışımıyla elde edilir.
Örneğin:
Kırmızı + Sarı = Turuncu
Mavi + Sarı = Yeşil
Mavi + Kırmızı = Mor
Üçüncül Renkler:
Bir ana renk ile bir ara rengin karışımıdır.
Örn: Kırmızı-Turuncu, Sarı-Yeşil
Sıcak renkler: Kırmızı, turuncu, sarı → Enerji, hareket, sıcaklık hissi verir.
Soğuk renkler: Mavi, yeşil, mor → Huzur, sakinlik, mesafe hissi yaratır.
Tamamlayıcı Renkler:
Birbirine zıt olan ve renk çarkında karşı karşıya bulunan renklerdir. Birbirini dengeler ve genellikle güçlü kontrastlar yaratır. Örneğin, kırmızı ve yeşil, mavi ve turuncu, sarı ve mor
DEĞER
Bir rengin açıklık ya da koyuluk derecesidir.
Yani siyah ile beyaz arasında kalan ton skalasıdır.
Sanatın değer öğesi sayesinde bir nesnenin üç boyutlu göründüğünü, ışık aldığını ya da gölgede kaldığını anlayabiliriz.
ALAN
Sanatın temel öğelerinden biri olan alan, bir eserin içindeki nesnelerin düzenini ve ilişkisini belirler. Alan, görsel sanatlarda hem düzlemdeki boşlukları hem de derinliği ifade eder.
Alan, bir sanat eserinde nesneler arasındaki boşluk veya nesnelerin çevresindeki çevre olarak düşünülebilir. Sanat eseri üzerinde pozitif alan (nesneler) ve negatif alan (boşluklar) vardır. Bu iki öğe, eserin görsel denge ve kompozisyonunu oluşturur.
Alan Türleri
Pozitif Alan:
Nesnelerin kendisi, yani şekiller, figürler veya herhangi bir obje.
Örneğin, bir portredeki kişi veya bir manzara tablosundaki dağlar.
Negatif Alan:
Boşluklar veya nesneler arasındaki boşluklar.
Yani nesnelerin etrafındaki “boşluk” da sanatsal olarak anlam taşır ve genellikle boşluk doldurulmuş hissi yaratır.
Sanat Eserlerinde Alan Öğesi Neden Kullanılır?
Derinlik yaratmak için
Denge ve kompozisyon için
Hareket ve yön kazandırmak için
DOKU
Bir nesnenin dokunsal kalitesine, gerçek ya da algılanan olmasına bakılmaksızın, işaret eder. Doku, bir yüzeyin dokunma hissini yaratmak ya da izleyicinin gözünde bir yüzeyin nasıl hissettirdiği algısını oluşturmak için kullanılan bir öğedir.
Sanat Eserlerinde Kullanılan Dokuların Hissettirdikleri:
pürüzlü, pürüzsüz, parlak, yumuşak, donuk, sert, vb.
Kaynak:
The Art of Seeing Art, Toledo Museum of Art.
The Fundamental Elements of Art
The fundamental elements of art are the basic components that make up art. These are elements commonly used across all art disciplines. The fundamental elements of art are the building blocks that form the entirety of a work of art. There are six essential elements of art:
LINE
Line is one of the most basic and oldest elements of art. Simply put, it is the trace created when a point moves. In visual arts, it is used to define shapes, forms, boundaries, and to create a sense of movement and direction.
Types of Lines:
-
Diagonal, Horizontal, Straight
-
Thick, Smooth, Jagged
-
Wavy, Thin, Blurry, Vertical, Sharp
SHAPE
A shape is an enclosed area defined by other art elements such as line or color. It is a visual element that is defined by a two-dimensional, limited outer contour. Shapes can be created with lines or color transitions.
Types of Shapes:
There are two types of shapes:
-
Geometric Shapes
These are man-made, measurable, and regular shapes.
Examples: Triangle, Square, Circle, etc. -
Organic Shapes
These are irregular forms found in nature.
Examples: Clouds, Water droplets, Leaf shapes, etc.
COLOR
Color is the visual perception created by light reflecting off objects and being perceived by the eye.
Primary Colors:
Red, Blue, Yellow
These colors cannot be created by mixing other colors.
Secondary Colors:
These are made by mixing primary colors.
Examples:
Red + Yellow = Orange
Blue + Yellow = Green
Blue + Red = Purple
Tertiary Colors:
These are created by mixing a primary color with a secondary color.
Examples: Red-Orange, Yellow-Green
Warm Colors:
Red, Orange, Yellow → Evoke energy, movement, and warmth.
Cool Colors:
Blue, Green, Purple → Evoke calmness, serenity, and a sense of distance.
Complementary Colors:
These are colors that are opposite each other on the color wheel. They balance each other and often create strong contrasts. Examples: Red and Green, Blue and Orange, Yellow and Purple
VALUE
Value refers to the lightness or darkness of a color. It is the tonal scale between black and white.
Through the element of value in art, we can understand if an object appears three-dimensional, if it is lit, or if it is in shadow.
SPACE
Space, as one of the fundamental elements of art, defines the arrangement and relationship of objects within a piece. In visual arts, space refers to both the flat plane and the depth of a composition.
Space in a work of art can be thought of as the area between objects or the environment around the objects. On an artwork, there is positive space (objects) and negative space (emptiness). These two elements create the visual balance and composition of the piece.
Types of Space:
Positive Space:
The objects themselves, such as shapes, figures, or any object.
For example, the person in a portrait or the mountains in a landscape painting.
Negative Space:
The spaces or emptiness between objects.
The “emptiness” around objects also carries artistic meaning and often creates the sensation of filling a void.
Why is the Space Element Used in Art?
-
To create depth
-
For balance and composition
-
To create movement and direction
TEXTURE
Texture refers to the tactile quality of a surface, whether real or perceived. It is used to create the sensation of touch or to evoke how a surface feels in the viewer’s mind.
Textures in Art and Their Sensations:
Rough, Smooth, Shiny, Soft, Matte, Hard, etc.
References:
The Art of Seeing Art, Toledo Museum of Art.